Do białej najlepiej pasuje chrzan. Tarty i przyprawiony własnoręcznie. Nadto, dobry świeży chleb i masło. U mnie, w Poznaniu, robiło się z masła baranka, obsypany z jednej strony solą, z drugiej pieprzem, dawał pieczywu słono-pikantny, dla mnie właśnie wielkanocny, smak. Nadto i to najważniejsze, pasuje do białej atmosfera poranka, kiedy wszystko młodnieje i dzieje się jakby na nowo. Dokładanie czegokolwiek do idealnego, wydawałoby się, zestawu, trąci fochem, udziwnieniem i sileniem na oryginalność. Kaprysem nowomody, manifestem wielkanocnego postmodernizmu. Spróbujmy jednak spojrzeć na to inaczej. Czy herbata pasuje do białej? A kawa, woda? Gazowana? Tak wiem, wódka pasuje, tylko wódka o poranku to już taka postmoderna, że aż patologia. Pokombinujmy zatem z winem.
Kiełbasa kulminuje w prostocie. Żadnych wygibasów, sous-vidów, tafli kiełbasianych, pianek majerankowych, czosnku w azocie, pudru z wieprzowych jelit. Kiełbasa to konkret, materia czysta. Kiełbasa jest szczera, nie komplikuje, nie udaje inteligenta. Jest w niej moc, która bierze siłę ze szczerości, ton czysty, jasny, jednostajny. To ważne, bo kiełbasiana fenomenologia jest punktem wyjścia do naszkicowania mapy możliwych winiarskich relacji. Czerwienie odpadają w ogóle. Zdominują prostotę, wrzucą ją do kąta. Nie uszanują szlachetnego nieskomplikowania, pożrą się z chrzanem, zostawią kiełbasę daleko w tyle, same zostając z niczym. Wyjątkiem sytuacja, gdy kiełbasę upiec w czerwonym winie, wtedy stara zasada, pij z czym gotowałeś, ma zastosowanie - boć kiełbasa jeszcze przed podaniem wchodzi z czerwienią w mariaż, który niweluje wszelki dysonans.
Idźmy dalej. Radosne, wiosenne, lekkie biele. Te to z kolei pędraki. Ładnie pachnieć, lekko i zwiewnie się ubrać, wdzięczyć, być bezpośrednim w kontakcie, zawsze przyjaznym w odbiorze. Gdzież przestrzeń do rozmowy z poważną kiełbasą, to spotkanie osiemnastolatka, któremu pstro w głowie, ze znającą życie i niekoloryzującą rzeczywistości, dojrzałą kobietą. Taki flirt ma małe szanse, by stać się poważnym związkiem. Wódka, wódka chodzi po głowie, jak ów lekko podtatusiały, łysiejący, w podkoszulce, idealny dla naszej kiełbasy! Nie do licha! Nie w wielkanocny poranek!
Musujące. Mówią, że pasują do wszystkiego. Sam promowałem do śledzia, bo działa. Kiełbasa protestuje! To zbyt skomplikowane, wymyślne, może gdzieś tam w Mediolanie jedzą kiełbaskę cacciatori zapijając Franciacortą, może w Reims zdarza się łączyć andouillettes z szampanem, ale nasza polska biała nie wyjdzie tak do ludzi. Owszem, potrzebuje artysty, kogoś kto dostrzeże urok ukryty w silnym, chłopskim charakterze, ważne jednak by nic korygował, ale czerpał z czerstwości, zdrowia, siły witalnej. Szukamy małżeństwa jak Wyspiańskiego z Teofilą Pytko. Wiem, wiem, wielu uznaje ich związek za toksyczny, ale przecież nie o Wyspiańskiego i chłopkę chodzi, ale o egzemplifikację idei!
BIAŁA KIEŁBASKA I WINOZamykam więc oczy i lustruję w głowie tysiące (Boże, ratuj, to naprawdę nie jest hiperbola) wypróbowanych win, szczepów, miejsc, twarzy producentów. Mam w ustach kęs wyobrażonej kiełbasy i wlewam w siebie, niestety równie wirtualne, próbki win. I już wiem, że wiem, mam pewność. Punkt pierwszy – białe. Tośmy ustalili. Punkt drugi cieliste, masywne, strukturalne, silne charakterem jak nasza bohaterka. Po trzecie finezyjne, z zapleczem, szczególnym dotknięciem, czymś naddanym, drobnym ornamentem. Po czwarte umiarkowanie owocowe, raczej słone. Po piąte odrobinę ziołowe, pikantne, nie zaszkodzi lekko dymne, chociaż nie ostentacyjnie beczkowe. Po szóste tradycyjna Vernaccia z Toskanii (Montenidoli!). Po siódme, żółte wino z Jury . Po ósme pomarańczowe wina z Friuli. Po dziewiąte biała Gruzja z kwewri. Po dziesiąte, furmint, najlepiej z Somlo. Jest i po jedenaste, a nawet po dwunaste, ale na śniadanie chyba wystarczy.
Ma więc kiełbasa swojego Wyspiańskiego. Jest perspektywa dla naszych wielkanocnych śniadań, zakorzenionych w tradycji, ale niezadeptanych sztampą. Jest nadzieja, jest życie!
A tak serio drodzy Państwo - świątecznej radości! Niech cała sympatyczna i smaczna kultura kulinarna nie przyćmi nam tego co jest jej przyczyną i źródłem. Niech będzie okazją do spotkań, nigdy gorsetem krępującym ruchy. Wszelkiego dobra!
Polecamy
Wino Montenidoli Tradizionale 2014
Wino Montenidoli Carato 2011
Wino Montenidoli Il Templare 2010
Wino Nals Margreid Sirmian Pinot Bianco 2015
Wino Nals Margreid Punggl Pinot Grigio 2015